Page 58 - Nowe słowa na start! 8 - język polski, podręcznik

Kształcenie językowe

Nowa wiadomość

Jak odmieniać nazwiska?
Nazwiska, podobnie jak inne wyrazy, są w większości odmienne.
Nazwiska męskie

• Zazwyczaj odmieniamy je jak podobnie zakończone rzeczowniki pospolite, np. Bednarek jak
kanarek, Rompca jak dostawca, Sienkiewicz jak królewicz, Kusio jak wnusio, lub jak przymiotniki,
np. Słowacki jak literacki, Batory jak szary.
• Charakterystyczną odmianę mają niektóre nazwiska zakończone na -o, np. Kościuszko odmie-
nia się jak mąka (Kościuszki – mąki, Kościuszce – mące itd.).
• Jeżeli nazwisko brzmi tak samo jak rzeczownik pospolity, odmieniamy je z zachowaniem
oboczności w temacie, np. Kwiecień – Kwietnia (nie Kwiecienia), Kwietniowi, Kwietniem, Kwietniu.
W nazwiskach jednosylabowych głoskę e zawsze zachowujemy, np. Pień – Pienia (nie Pnia),
Pieniowi, Pieniem, Pieniu.
• Nazwiska zakończone na samogłoskę u (np. Petru) są nieodmienne. Jeśli jednak litera u nie
oznacza samogłoski, lecz spółgłoskę ł (jak np. w nazwisku Turnau), nazwisko należy odmieniać,
np. Turnau – nie ma Turnaua [turnała] (ale w miejscowniku nazwisko pozostaje nieodmienione,
np. opowiadać o panu Turnau).

Nazwiska żeńskie
• Odmieniają się tylko nazwiska żeńskie zakończone na -a, np. Zielińska, Zielińskiej; Rompca,
Rompcy.

• Nazwiska mające postać przymiotnika, takie jak Konieczny, Biały, w odniesieniu do kobiet mogą
być używane w formie męskiej albo w formie żeńskiej, np. Ewa Konieczny lub Ewa Konieczna.

Nazwiska małżeństw

W języku polskim istnieje powszechny zwyczaj używania liczby mnogiej nazwiska w odniesieniu
do małżeństw, np. państwo Nowaccy, państwo Woźniakowie, Maria i Michał Leśniewscy.

2. Odczytaj wypowiedź, uzupełniając ją imionami i nazwiskami w odpowiednich formach.

Nowa wiadomość
Do: Klasa 8 b, wszyscy
Temat: Informacje o nowych nauczycielach
Drodzy uczniowie,
przekazuję informacje o zmianach w kadrze nauczycielskiej. Lekcje matematyki macie
od poniedziałku z panią (Hanna Rajska), a polskiego z panem (Wiktor Krawczyk). Zajęcia
z plastyki są prowadzone przez pana (Paweł Osiadły). Kto chce się zapisać na kółko
fotograficzne, musi się zgłosić do pana (Damian Mech). Z panią (Ewa Stępień) będziecie
ćwiczyć na lekcjach WF-u. O spotkania chóru proszę pytać pana (Adam Puzio).
Pozdrawiam,
Wasza wychowawczyni

108